ميمه اي ها

حضور سافت نيوز Soft News [ نرم خبر]  در عرصه خبر عمدتا اجبار است نه انتخاب.

سافت نيوز از چند عنصر اصلي تشکيل مي‌شود:

1ـ راوي اول شخص:

حرفه‌اي‌هاي سافت نويس ترجيح مي‌دهند خبرشان را از ابتدا تا انتها به شيوه راوي اول شخص بنويسند که به آن شيوه شاهد عيني هم مي‌گويند.

"من در پايتخت عراق بودم، در قلب خونين‌ترين روز بغداد. هجده عراقي در آتش انفجار سوختند. نمي‌دانم چند مجروح را از ميانه راه بيمارستان به گورستان شهر برده‌اند....."

اين شروعي ديگر براي همان خبر فرضي مورد بحث است که اين بار به شيوه راوي اول شخص کليد خورده است.

نوشتن به شيوه راوي اول شخص کاري بسيار دشوار است و در واقع شايد هم دشوارترين بخش سافت نويسي باشد و به همين علت هم هست که فقط و فقط حرفه‌اي‌هاي نامدار به اين شيوه مي‌نويسند و تازه‌کارها همان روايت سوم شخص را اما با ادبياتي غيرکليشه‌اي دنبال مي‌کنند.

2ـ چند منبعي بودن:

سافت نيوز برخلاف هرم وارونه که عمدتا فقط به اتکاي يک منبع نوشته مي‌شود و آن منبع هم غالبا يک سخنگوي رسمي است، با اتکا به منابع متعدد نوشته مي‌شود که الزاما هم منابع رسمي نيستند و غالبا آميزه‌اي از منابع رسمي و غيررسمي در آن حرف مي‌زنند. (حرفه‌اي‌ها و آلترناتيوها براي ضربه زدن بهتر به روايت‌هاي رسمي از رويدادها عمدتا به منابع غيررسمي تکيه مي‌کنند)

3ـ پس زمينه‌ها:

يکي ديگر از عناصر مورد استفاده در سافت نيوز، پس زمينه يا همان "بک گروندر" است. پس زمينه در سافت نويسي، برخلاف هرم وارونه که فقط در پايان خبر مي‌آيد تا بعد هم به علت کمبود جا از انتهاي خبر حذف شود! (چه نقش باشکوهي!) در سراسر خبر پراکنده است.

پس زمينه‌ها به کمک سافت نيوز مي‌آيند تا گره‌هاي کور را باز کنند، جزئيات بيشتري از زمان‌ها، مکان‌ها و آدم‌ها به خواننده بدهند و گاه خبر را رنگ آميزي کنند تا از کسالت و تکرار بکاهند و رويداد را بهتر توصيف کنند.

4ـ نقل قول مستقيم:

نقل قول مستقيم هم از ديگرعناصر سازنده و مورد اتکاي سافت نويسي است. از ديدگاه هواداران سافت نيوز، نقل قول مستقيم به خبر جان مي‌دهد و حضور عامل انساني را در آن تقويت مي‌کند. نقل قول مستقيم براي سافت نيوز حکم صداي سوژه را در خبر نويسي راديوئي دارد.

5ـ زبان غير رسمي:

زبان سافت نيوز، خشک و رسمي نيست . در مرحله اول، اين حضور نقل‌قول هاي مستقيم است که از بار رسمي بودن واژه‌ها و کليشه‌هاي رايج در خبر نويسي کم مي‌کند.

خود روزنامه‌نگار هم در مرحله بعد با پرهيز از تکرار واژه‌ها و با استفاده از واژه‌هاي بديع‌تر و حتي با استفاده نسبي از چاشني طنز از شدت رسميت زبان خبر مي‌کاهد.

بايد مواظب باشيد که در کاربرد زبان غيررسمي دچار افراط نشويد. اين يکي از پاشنه آشيل‌هاي سافت نيوز است.

6ـ تحليل:

بله، تابوي تحليل! نه براي سافت نيوز؛ براي هرم وارونه.

تحليل کردن در سافت نيوز رايج است. تحليل يکي از عناصر سافت نويسي است. اما در اين‌کار هم افراط نکنيد، کار دستتان مي‌دهد.

منبع اصلی :کتاب دکتر يونس شکرخواه