:مقدمه
منطقه‌حفاظت شده موته با ويژگي‌هاي طبيعي وغناي گياهي‌و جانوري خاص خود ، در ميان مناطق تحت مديريت سازمان حفاظت محيط زيست،
يكي دراين منطقه .از بهترين زيستگاه‌هاي حفاظت شده آهو به شمارمي‌رود. علي‌رغم پايين بودن نزولات جوي و به تبع آن كمبود ميزان آبهاي سطحي و زيرزميني كه آن را در رده اكوسيستم‌هاي خشك و بياباني قرار داده ، پوشش زنده .بسيار غني و وضعيت‌نسبتا متعادلي دارد
زيست‌هاي اين منطقه در واقع اساسي‌ترين حلقه زنجيره غذايي و منشا حيات كوهستان‌ها و ارتفاعات ودشت‌هاي هموار ، با وجود.سيستم به شمار مي‌آيند
انواع مختلفو تراكم نسبتا مناسب ، زيستگاه‌هاي بسيار ارزشمندي را براي .گونه‌هاي مختلف جانوري فراهم آورده‌اند
موقعيت جغرافيايي منطقه
اين منطقه با 220000 هكتار مساحت در اطراف روستاي موتهازتوابعشهرستان میمه در شمال اصفهان ، قرار دارد روستاي موته در 270 كيلومتري جنوب غربي استان تهران در كنارهجاده تهران ، در 60 كيلومتري جنوب غرب شهرستان دليجان ، و در45کیلومتری اصفهاندرشمال غرب شهرستان ميمه قرار دارد.
منطقه حفاظت شده موته در مركز ايران واقع شده و به ويژه ازنظر گياهان منحصر بفرد ، زيستگاه‌هاي مناسب براي آهوهاو شرايط موافق براي تكثير آهو ،منطقه حفاظت شده موتهپرارزشترين مناطق حفاظت شده ايران است .
وضعيت اقليمي
منطقه حفاظت شده با 1900 تا 3000 متر ارتفاع از سطح دريا ، دركل ، درناحيه مقدار.خشك و نيمه كويري استان اصفهان و استان مركزي قرار گرفته است
مقدار بارش.متوسط بارندگي سالانه اين منطقه حدود 250 تا 300 ميليمتر است در فصل‌هاي مختلف سال متفاوت بوده و بيشترين بارش در فصل‌زمستان به به دليل اختلاف ارتفاع و.صورت برف و كمي باران در فصل پائيز و بهار ميباشدپستي و بلندي‌ها و همواري‌هاي شوره‌زار ميزان درجه حرارت نقاط مختلف با در تابستان آب و هواي منطقه به‌خصوص در دامنه كوهها و.هم تفاوت دارد منطقه حفاظت شده داراي.منطقه كوهستاني آن معتدل و خنك مي‌باشد همواري‌هايي آبرفتي ، زمين‌هاي شوره‌زار ، تپه ماهور و كوههاي بلند و مرتفع در اين منطقه چهار شوره‌زار ، چشمه‌هاي آب شور و گياهان شورپسند.مي‌باشد
سطح عمده شوره‌زارها را جنگلهاي متراكم درختان گز و گياهان.ديده مي‌شود ني پوشانده و بدين صورت ، محيط بسيار مناسب و مساعدي براي زيستگاه آهو فراهم آورده است
حيات وحش جانوري و گياهي منطقه
اين منطقه بهترين زيستگاه آهو در ايران است كه براي رشد ، تكثير و در اين منطقه ، علاوه بر آهو ،.جلوگيري از انقراض آهوها اختصاص يافته است
قوچ ، ميش ، كل ، بز و ساير وحوش يافت مي‌شوند ، ولي در اصل به سبب وجود .آهو اهميت يافته است
:پستانداران منطقه حفاظت شده عبارتنداز آهو قوچ-پازن-شغال-روباه قرمز) روباه -گراز-خرگوش-خارپشت گوش بلند-پلنگ-یوزپلنگ-گربه شني-گربه پالاس- كفتار-گرگ- تشي-سمور-رودك-17 گربه‌سیاه و پلنگي بزرگ ، گربه خاكستري
ساير پستاندارن منطقه عبارتند از ، گربه سياه و بزرگ ، روباه‌سياه ، روباه زرد و سياه ، روباه سفيد(سفيد همچنين نوعي.گرگ سياه ، گرگ خاكستري ، گوركن خاكستري ، خارپشت سياه .سنجاب نيز ديده شده است
آهوهاي منطقه
:آهوهاي منطقه حفاظت شده موته دو دسته‌اند آهوهاي بومي هميشگي كه در شوره‌زار و جلگه‌هاي منطقه زاد و ولد-1 .مي‌كنند
آهوهاي مهاجر كه از اوايل مهرماه و حدود پايان فصل برداشت محصولات-2 .كشاورزي به اين منطقه مي‌آيند در بعضي سالها ، به دليل ريزش برف سنگين و سرماي شديد آهوها به سمت .شهرها و روستا مهاجرت مي‌كنند و صيد مي‌شوند
قوچ و ميش
:قوچ وميش‌هايي كه در اين منطقه ديده مي‌شوند بارتنداز
مهاجرت قوچ و. قوچ ارمني ، كه در كوهستانهاي شمالي منطقه به سر مي‌برند-1
ميش‌هاي ارمني از منطقه حفاظت شده اشترانكوه واقع در استان لرستان است كه . قوچ اصفهاني ، كه از طريق ارتفاعات دهق و علويجه از پناهگاه‌هاي قامشلو
، همه ساله از اوايل پائيز آغاز مي‌شود-2 .علويجه و موته به كوهستانهاي جنوبي منطقه موته رفت و آمد مي‌كنند علت جدايي اين دو قوچ دشت وسيعي است كه در وسط منطقه قرار دارد بدين ترتيب در ارتفاعات شمالي موته اكثر قوچ‌ها و ميش‌ها از گونه ارمني بوده و
در قوچ و ميش ارمني در بخش.ارتفاعات جنوبي اكثرا از زيرگونه اصفهاني‌اند
شمالي منطقه موته جمعيت نسبتا قابل توجهي دارد ، بطور كلي قوچ و ميش و كل
.و بز بهتر از آهو جمعيت خود را در منطقه‌ء موته حفظ كرده‌اند
كل و بز
جمعيت اين.زيستگاه كل و بز بازيستگاه قوچ و ميش تقريبا مشترك است گونه در منطقه كمتر از قوچ‌ها و ميش‌هاست و بيشتر در ارتفاعات منطقه و به
طور .پراكنده در گروه‌هاي 2 تا 15 راسي مشاهده مي‌شوند
پرندگان منطقه
منطقه حفاظت شده موته ، به دليل وجود كوهها ، دشت‌هاي استپي و نيمه كويري ، شوره‌زارها ، جنگلهاي درخت گز ، و چشمه‌هاي زياد ، به نظر بايد پرندگان متنوعي داشته باشد ، ولي به سبب تابستان‌هاي گرم و خشك و زمستان
بسيار سرد آن ، امكان زيست پرندگان در اين منطقه بسيار كم است ، لذا فقط بعضي .پرندگان مهاجر در مسير مهاجرت خود در اين منطقه توقف كوتاهي مي‌كنند
پرندگان بومي منطقه
كوهستانهاي منطقه امن ، به علت نبود تردد دام و رفت و آمد مردم روستاها ، بسيار خلوت و آرام بوده و پوشش گياهي انبوهي از نوع گياهان دانه‌دار دارند ، لذا
:بهترين محيط براي پرندگان بشمار مي‌روند
خانواده قرقاول-1خانواده هوبره-خانواده كلاغ-خانواده گنجشك-خانواده چكاوك-خانواده پرستو-خانواده سبزقبا-خانواده كبوتر-خانواده كوكر-خانواده سار-خانواده جغد-خانواده دم جنبانك-خانواده لاشخور-خانواده‌حواصيل-خانواده زنبور خور-خانواده هدهد-خانواده سسك-خانواده سهره-از پرندگان مهاجرمنطقه مي‌توان از پليكانها ، غازها ، انواع اردكها و مرغابي‌ها نام‌برد كه اين پرندگان هنگام مهاجرت زمستانه و بهاره خود در مسير حركتشان.مدتي در منطقه به خصوص اطراف رودخانه شور رباط ترك ، توقف مي‌كنند
پوشش گياهي منطقه
منطقه موته به دليل وسعت زياد و وجود خاكهاي گوناگون و ارتفاع زياد و آب و هواي متغير خود ، گياهان فراواني دارد ، به طوري كه حدود 700 گونه گياه
بعضي.شناسايي شده كه حدود 270 گونه از آنها گياهان دارويي مي‌باشد
از گياهان‌اين منطقه در ساير نقاط ايران ديده نمي‌شود و جز گياهان نادر ايران‌اند ، اما به علت عدم حفاظت كافي و كم توجهي ، در حال انقراض از نظرتقسيمات كلي گسترش گياهي ، قسمت اعظم منطقه.و نابودي‌اند
حفاظت شده موته ، به‌خصوص جلگه‌ها و ارتفاعات پايين آن جز جامعه استپي محسوب مي‌شود كه در داخل اين جامعه اجتماعArtemisia-Astragalus
.نباتي‌شور و نمكزار به طور پراكنده به چشم مي‌خورد
:منبع پناهگاه حيات وحش موته ، سازمان حفاظت محيط زيست: معينيان
، محمدتقي- فرهنگ نامهاي گياهان ايراني: مظفريان ، ولي‌الله-
راهنماي صحراي پستانداران ايران ، سازمان حفاظت: ضيايي ،
هوشنگ- .محيط زيست